15 April 2024
Binnen ENTRANCE – Centre of Expertise Energy vervullen onze Research Coördinatoren een cruciale rol in het opzetten en stroomlijnen van onderzoeksactiviteiten die gericht zijn op het aanpakken van actuele uitdagingen in de energietransitie. Arjen van der Meer, Filips Jager en Chris Dijksterhuis delen in dit interview op welke manier zij deze rol invullen.
Arjen: Als research coördinator ben ik voornamelijk bezig met het opzetten van een onderzoeksagenda, samen met de lectoren en onderzoekers van ENTRANCE en dat doen we met verschillende stakeholders hier in de regio, kennisinstellingen maar ook met bedrijven.
Filips: Wij helpen bij het bundelen van onderzoekstrajecten onder verschillende lectoren en vertalen deze naar de markt. Wij kijken waar er kansen zijn, waar ligt de kennis behoefte en hoe kunnen wij daarbij aansluiten.
Chris: Het is de bedoeling dat je het research onderdeel van een integraal thema van ENTRANCE coördineert. In mijn geval is dat thema duurzame mobiliteit.
Chris: Het takenpakket is best gevarieerd, dat maakt het ook leuk. Een belangrijke taak is om ervoor te zorgen dat de lectoren en onderzoekers die verbonden zijn aan ENTRANCE, dat zij gezamenlijk dingen gaan doen op jouw onderzoeksthema. Om dit te bereiken stel ik samen met hen een onderzoeksagenda op.
Filips: Maar dat doen we niet alleen, ik ga bijvoorbeeld ook in overleg met consortia voor openstaande subsidies, ik kijk wat veel terugkomende vragen zijn uit de markt en hoe wij daar aan bij kunnen dragen als ENTRANCE. Bijvoorbeeld: ik kom net bij een bijeenkomst over warmtetransitie vandaan. Alle gemeente hebben dezelfde uitdaging, zij worstelen met dezelfde dingen. Je kunt dan het wiel alleen gaan uitvinden, of je kunt samen gaan werken. Wij kunnen vanuit ENTRANCE met onze expertise uit het onderzoek en onderwijs daar een bijdrage aanleveren. Laten we dat dus samen doen en laten we daar gezamenlijk een mooie transitie van maken.
Chris: Juist en eigenlijk staan wij daarnaast ook wel een beetje met onze voeten in de onderzoeksmodder en houden wij ons in praktische zin bezig met het onderzoek. Zo zijn wij vaak ook projectleider van verschillende onderzoeksprojecten.
Arjen: Een onderzoeksagenda is een concept waarbij je uitbeeld wat je op onderzoeksgebied gaat doen de komende jaren. Waar zijn we goed in hier bij ENTRANCE. Wat willen we doen en wat willen we niet doen. En dan kijken we waar de vragen liggen in de regio en hoe wij kunnen bijdragen aan het beantwoorden van die vragen. Het is eigenlijk ook een papieren monster. Het is een document waar in staat: hier zijn we goed in, dit doen we en dit gaan we doen op onderzoeksgebied. Hier gaan wij ons op richten.
Chris: Ja, en hierbij is het erg belangrijk om onderling afstemming vinden op de inhoud van de agenda. Deze moet zowel aansluiten bij onze doelstellingen intern, als aansluiten bij de kennisbehoefte van het werkveld.
Arjen: Inderdaad, een onderzoeksagenda moet zowel gedragen worden binnen de organisatie, als buiten de organisatie. Dus je moet ook zorgen voor een goede vraag articulatie door deze op te halen bij relevante partners.
Chris: Middels het opstellen van de agenda hebben we voor mijn thema drie subthema’s weten te identificeren die zowel intern als extern aansluiten. Twee hiervan zijn meer maatschappelijk georiënteerd en één is meer technisch georiënteerd. De twee maatschappelijke thema’s zijn plattelands mobiliteit en stedelijke mobiliteit. Enerzijds zien wij dat het platteland veel uitdagingen kent zoals bereikbaarheid en vervoersarmoede. Daarnaast zien wij dat stedelijke omgevingen op hun beurt ook met uitdagingen kampen. Steden kijken vooral naar autoluwe en emissie loze binnensteden. Als derde willen wij ons richten op emissie loze aandrijving van voer en vaartuigen. Dit laatste is een meer technisch thema.
Arjen: Mijn onderzoeksagenda beslaat twee integrale onderzoeksthema’s. Dat zijn hernieuwbare brandstoffen en duurzame gassen en industriële transformatie. Met hernieuwbare brandstoffen en duurzame gassen kijken we naar hoe kunnen we de fossiele industrie setting die we hier in Noord Nederland hebben opgebouwd omvormen naar iets groens. Hoe kunnen we dat transformeren naar iets wat hernieuwbare moleculen gebruikt in plaats van fossiele energie. Het andere thema is industriële transformatie. Hier kijken we vooral naar hoe kunnen we de grote industrie en middelgrote industrie helpen met het verduurzamen.
Filips: Binnen mijn thema vliegen wij de energietransitie multidisciplinair aan. Er is altijd een koppeling tussen warmte, elektriciteit, eindgebruikers en het energienet. Al die dingen moeten veranderen. Daar komen juridische vraagstukken bij kijken, het kost geld en dat brengt automatisch economische vraagstukken met zich mee, mensen moeten met de verandering meekunnen wat het natuurlijk ook sociaal maatschappelijk uitdagend maakt. Al die facetten hebben impact op individuele beslissingen en dat moet ook allemaal geïntegreerd worden met elkaar in het energiesysteem.
Arjen: Projecten waar ik mij nu mee bezig hou zijn GroenvermogenNL, het ReMoLab die binnenkort gebouwd gaat worden en onze Hydrohub. We hebben ook al het een en ander aan projecten en onderwijs gedaan wat betreft mijn thema. Denk bijvoorbeeld aan het project ‘de Groene Waterstofbooster’, in dit project konden MKB-bedrijven met hun verduurzamingsvraagstukken bij ons terecht middels een vouchertraject. Zo konden wij hen een handje op weg helpen met de stap naar verduurzaming van hun proces. Vervolgens hebben we veel voorkomende vragen gefilterd uit deze aanvragen en deze hebben wij omgezet in cursussen voor professionals die zich richten op veiligheid en wetgeving rondom waterstof.
Filips: Bij mij werken wij aan een groot regiodeal onderzoek waarbij gekeken wordt in een aantal Friese gemeentes waarbij er wordt gekeken naar hoe het ervoor staat wat betreft sociaal draagvlak. Hoe en op welke manier zien de bewoners een verandering in het energiesysteem voor zich. In hoeverre hebben ze voorkeuren? Dan moet er ook gekeken worden of dat technologisch en economisch wel haalbaar is en wat er juridisch bij komt kijken om dit mogelijk te maken.
We draaien ook projecten waarbij er uitwisselingen zijn met bijvoorbeeld Denemarken. Dan kijken wij als verschillende landen en locaties hoe wij van elkaar kunnen leren wat betreft warmte gebruik.
Chris: Een voorbeeld van één van onze projecten is stadslogistiek (city logistics) dit is een groot Europees project met een heleboel partners waarin een mobiele mobiliteitshub wordt gebouwd. In deze hub zullen elektrische vrachtfietsen komen te staan die gebruikt gaan worden voor pakketbezorging in de stad. Er zijn twee steden waar een pilot wordt gedraaid met zo’n hub en Groningen is daar één van.
Chris: Als maatschappij hebben wij een enorme uitdaging om te komen tot een duurzame en schone maatschappij, de energietransitie en het tegengaan van klimaatverandering. Duurzame mobiliteit zie ik als een kwart van die uitdaging en ik hoop dat wij met ons gevarieerde onderzoek hier een steentje aan bij kunnen dragen.
Filips: Ik kijk er naar uit om wat meer structuur in het geheel te brengen. De transitie staat best onder druk en alle onderzoeksgroepen zijn behoorlijk op weg om hun rol daarin te pakken. Die verbinding onderling goed vormgeven binnen een aantal succesvolle projecten, daar zie ik veel potentie in. Daarnaast hoop ik dat wij over anderhalf jaar dat ons onderzoek een gerespecteerde naam is in het veld van de energietransitie. Dat men als eerste aan ons denkt wanneer zij aan de slag willen. Groningen loopt voorop in de transitie en wij lopen daarin mee.
Arjen: Wat ik van belang vind is dat we als research coördinator naar een onderzoeksagenda streven waarbij we onze experimenteerfaciliteiten op de proeftuin niet alleen inzetten over ons eigen onderzoek, maar ook ter beschikking stellen aan de praktijk. Dus niet alleen onze nieuwe technologie testen maar ook zorgen dat we professionals trainen, zodat zij kunnen omgaan met die nieuwe technologie. We zijn natuurlijk bezig met een transitie, waarbij ook de technologie en de competenties op die technologie hand in hand zouden moeten gaan. Daar kunnen we met onze proeftuin mooi aan bijdragen.
Klinkt dit als jouw droombaan? Goed nieuws! We zijn op zoek naar een nieuwe Research Coördinator Industriële Transformatie & Duurzame gassen en brandstoffen.
