De toekomst van de transitie naar hernieuwbare energie.
Afbeelding: Orange Pictures
Nederlandse hogescholen zijn in 2023 gestart met een pilot voor een eigen doctoraatstraject, de zogenaamde ‘Professional Doctorate’ (PD). Dit is een nieuw vierjarig programma waarin praktijkgericht onderzoek centraal staat. Aan de pilot doen 25 hogescholen in 7 verschillende domeinen mee. Binnen het domein Energie & Duurzaamheid doet Sander Dijk vanuit ENTRANCE onderzoek naar het bevorderen van groen gas invoeding in het Nederlandse gasnetwerk.
Groen gas als alternatief voor aardgas
In Nederland wordt nog veel gebruikgemaakt van aardgas als energiebron. Een CO2-neutraal alternatief voor aardgas is groen gas. Om de Nederlandse doelstellingen van het gebruik van groen gas te halen, moeten we de productie de komende jaren flink opschalen.
Sander: “We verbruiken jaarlijks in Nederland nog behoorlijk veel aardgas en daar willen we vanaf, maar dat betekent niet dat we moeten stoppen met alle soorten gas. Een van de bekendere alternatieven voor aardgas is waterstof, maar een andere mogelijkheid is groen gas. Groen gas is opgewaardeerd biogas, gemaakt door het vergisten of vergassen van plantaardige biomassa of restproducten en/of dierlijke mest. Als je dat biogas vervolgens op aardgaskwaliteit brengt, mag je dat groen gas noemen en invoeren in het aardgasnetwerk. Dat invoeren gebeurt op dit moment al en moet eigenlijk met 20 procent per jaar groeien. De groei blijft echter achter bij de doelstelling en dat heeft meerdere oorzaken, waaronder beperkingen op het gasnet.”
Balans tussen vraag en aanbod
Groen gas wordt geïnjecteerd in het bestaande gasnetwerk en via dit netwerk geleverd aan de eindgebruikers. Dit brengt een aantal uitdagingen met zich mee voor de netbeheerders, waaronder de balans tussen vraag en aanbod en het ontstaan van netcongestie in het gasnetwerk. De vraag naar gas fluctueert namelijk en is weersafhankelijk, waardoor er meer gasverbruik is in de winter dan in de zomer. Ook gedurende de dag fluctueert het gasverbruik. Het aanbod van groen gas is continu, vanwege het vergistingsproces tijdens groen gas productie. Dit proces gedijt goed bij constante omstandigheden en heeft een relatief lange levertijd. Dit maakt dat energiestromen uit evenwicht raken en dat er met name in de zomerperiode een overschot ontstaat, terwijl er in de winter een tekort is.
Daarnaast vindt de groen gas productie met name decentraal plaats en is er in het ontwerp van het gasnet hiermee geen rekening mee gehouden. Dit brengt ook uitdagingen met zich mee om het geproduceerde groen gas goed in het netwerk te transporteren en distribueren. Met dit PD-traject wil Sander de groei van groen gas bevorderen, zonder dat het energienetwerk uit balans raakt of dat er congestie optreedt.
Samenwerking met beroepspraktijk
Sander werkt samen met netbeheerders Rendo en Coteq. Sander: “Net als de andere netbeheerders proberen zij de uitdagingen binnen het gassysteem op te lossen door netten beter te koppelen om de transportbeweging en het afzetgebied van het gas te vergroten. In dit traject onderzoek ik ook naar mogelijkheden die ook buiten het gassysteem liggen, bijvoorbeeld door het gasnetwerk te koppelen aan het elektriciteitsnetwerk of een warmtenet of door er een biobrandstof van te maken voor de transportsector.”
Voordat Dijk in 2017 bij de Hanze kwam werken heeft hij tien jaar bij een netbeheerder aan het gasnetwerk gewerkt: “Het feit dat je binnen de PD een interventie gaat doen in de beroepspraktijk zag ik als kans om een bijdrage te leveren aan de energietransitie op een vraagstuk waarvan ik de context goed begrijp. Hiermee heb ik een kans om echt impact te maken voor zowel praktijk, onderzoek als onderwijs.”
Meer weten?
> Meer informatie over de Professional Doctorate Energie & Duurzaamheid
> Lees het interview met Sander Dijk over zijn onderzoek
Downloads
Hou bij het downloaden van deze documenten rekening met:
This work by Sander Dijk e.a. is licensed under CC BY 4.0
Contact
Wil je in contact komen met Sander Dijk voor meer informatie over dit PD-traject? Stuur dan een mail naar sa.a.dijk@pl.hanze.nl of bel met 050 – 595 27 62.
Ben je benieuwd naar de mogelijkheden voor een PD-traject binnen het domein Energie & Duurzaamheid? Neem contact met ons op via j.aue@pl.hanze.nl.
Projectduur: 2024 – 2028
Partners: Rendo, Coteq, Vereniging van Hogescholen
Thema’s:
Systeemintegratie
Hernieuwbare brandstoffen en duurzame gassen
Betrokken lectoraten:
Duurzame gassen en brandstoffen
Energietransitie
Innovatieroadmap maken voor kleinschalige windenergie in opdracht van TKI Urban Energy.
Welke beleidsinstrumenten kunnen Europese steden inzetten om de invoering van Positive Energy Districts te bevorderen?
Hoe kan de Nederlandse energiemarkt georganiseerd worden, zodat deze aansluit bij het veranderende energiesysteem? Deze vraag staat centraal in het project MODES (Market Organization of the Dutch Energy System).
