14 maart 2022
Met de huidige ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid, klimaatadaptatie, virussen en uitblijvende krimp verandert logischerwijs de menselijke behoefte aan gebouwen om in te wonen, te werken en te leren. Het is van groot belang dat de vrij conservatieve bouwwereld inspeelt op deze tendensen door nauwer en meer betrokken te gaan samenwerken met bewoners, gebruikers, maatschappelijke platforms en ontwerpers. Aan de hand daarvan kunnen er nieuwe constructies gebouwd worden, die passen bij de wensen en eisen van deze tijd en die rekening houden met een snel veranderende toekomst. Dit treft zeker ook de energietransitie die hier integraal mee is verbonden.
De 6P-methode
In de 6P-methode, ontwikkeld door dr. ing. Ron de Vrieze docent-onderzoeker, die in 2019 promoveerde, wordt binnen de Innovatiewerkplaat ENTRANCE (IWP) in samenwerking met bouwkundig ingenieursbureau Tandem BV te Loppersum en studenten gezocht naar oplossingen om zo’n gezamenlijk ontwerpproces te vergemakkelijken. Tevens wordt er gewerkt aan verdere validatie en valorisatie van de 6P-methode, welke in de basis vanuit een onderzoek naar ontwerpen en processen van scholenbouw is ontwikkeld.
De 6P-methode is terug te voeren op zes menselijke behoeften. De 6P’s leggen een associatieve verbinding tussen de verschillende beoordelings- en wegingssystemen, die met elkaar verbonden zijn vanaf het niveau van menselijke behoeften tot aan het niveau van duurzame ontwikkeling. Zoals bijvoorbeeld de zes PESTEL duurzaamheidsfactoren die integraal in de Master Energy for Society zijn geïntegreerd en verbonden kunnen worden aan de zes behoeften.
Op dit moment (maart 2022) worden bepalingsmethoden (combinaties van verschillende wegingssystemen) verder ontwikkeld om de PvE’s, ontwerpen en potentiële mogelijkheden in de gebouwde omgeving te identificeren en in balans te brengen. De eerste bevindingen uit de praktijksituatie komen overeen met de ontwikkelde systeemtheorie.
Projectleider en coach van het IWP-innovatieteam Ron de Vrieze vroeg Roy Bonnema, alumnus van onze Master Energy for Society en op deze methode afgestudeerd en nu werkzaam als projectcoördinator bij het bedrijf Tandem, uit de doeken te doen wat je er in de praktijk mee kunt:
Waarom is het 6P-methode zo interessant voor een ingenieursbureau zoals Tandem?
Dat heeft meerdere redenen. Ten eerste sluit de 6P-methode aan bij onze huidige manier van werken. De eindgebruiker staat centraal maar het is ook belangrijk om goed rekening te houden met de omgeving van het pand dat de eindgebruiker gaat gebruiken. De 6P-methode stelt Tandem in staat om de ontwerpmethodiek te blijven ontwikkelen en naar een hoger niveau te tillen.
Hiernaast krijgt de ontwerpmethodiek van Tandem ook een robuuste academische onderbouwing door het integreren van de 6P-methode in onze manier van werken. Tevens stelt het gebruik van de 6P-methode Tandem in staat om een meer holistisch perspectief (helicopterview) toe te passen voor elke ontwerpvraag. Bovenstaande punten zorgen ervoor dat Tandem op een toekomstbestendige manier ontwerpvragen kan aanvliegen en zich hierdoor goed voorbereid voor een bouwwereld waarin duurzaamheid een grote rol speelt. Door gebruik van de 6P-methode kan Tandem gebouwen ontwerpen met een lange levensduur doordat het ontwerpvragen vanuit een breed perspectief aanvliegt en niet alleen ontwerpt op basis van de huidige eindgebruikers maar ook toekomstige eindgebruikers. In de 6P-methode speelt ook de balans tussen de natuur en de bebouwde omgeving een belangrijke rol waardoor meer oog is voor ecologische factoren.
Wat is de ervaring van Tandem met het valideren van de 6P-methode?
Het proces van validatie verloopt positief. Zoals in figuur 1 weergegeven valideert en valoriseert Tandem de 6P-methode via verschillende routes. Ten eerste heeft Tandem één van zijn recente projecten geëvalueerd.
De analyse van het Programma van Eisen van Clubgebouw VV Winsum bracht waardevolle informatie en valideert de 6P-methode. Uit de resultaten bleek dat het onderlinge balans van polariteiten grotendeels overeenkomt met het balans zoals voorgeschreven in de 6P-methode. Op een aantal punten waren de entiteiten niet goed met elkaar in balans. Vervolgens bleek ook dat dit disbalans problemen veroorzaakt in de praktijk. De 6P-methode voorspelde op basis van de balans in het Programma van Eisen bepaalde problematiek accuraat wat indiceert dat de methode functioneert in de praktijk.
Ten tweede wordt de 6P-methode participerend toegepast in het project Sportcluster Loppersum. Hierbij heeft het toepassen van de 6P-methode ook direct effect. Het gebruik van de 6P-methode stelt Tandem namelijk in staat om beter onderscheid te maken tussen de behoeften van individuele eindgebruikers en groepen eindgebruikers. Hiernaast kan ook beter onderscheid gemaakt worden tussen de behoeften van verschillende groepen eindgebruikers op basis van bijvoorbeeld leeftijd, soort sport of de rol binnen de vereniging. Hiernaast zorgt het gebruik van de 6P-methode ook voor meer bewustzijn over de spanningsvelden tussen micro (ruimte-niveau), meso (gebouwniveau) en macro (omgevingsniveau) belangen en de spanningsvelden onderling. De 6P-methode stelt Tandem in staat om de verschillende schaalniveaus op een gebalanceerde manier een rol te geven in het ontwerpproces.
Ten slotte stelt de 6P-methode Tandem in staat om problemen beter te analyseren. De 6P-methode geeft meer inzicht in onderliggende patronen en onderlinge relaties dat de balans tussen verschillende factoren bepaald. Hierdoor kan Tandem passende maatregelen nemen die de huidige problematiek in een project aanpakken zonder nieuwe problemen te veroorzaken omdat andere factoren uit balans raken. Het anticiperend toepassen van de 6P-methode gaat in de nabije toekomst gebeuren.
Momenteel wordt binnen het innovatieteam met een groot aantal studenten gewerkt aan het uitwerken van plannen voor het terrein van Hoog Hammen en deze volledig off-grid te maken. Hierin werken studenten van 2e tot 4e jaars HBO van de Hanze en Van Hall Larenstein, samen met een student van onze Master Energy for Society en het bedrijf Tandem met onze alumnus Roy Bonnema samen aan dit plan.
Meer informatie over de 6P-methode vind je in het white paper ‘De complexiteit van duurzame ontwerp- en bouwprocessen ontrafeld‘ door Ron de Vrieze.
